AKTUALIZACJA STRON (po dłuższej nieobecności) przebiega od 6 maja 2021
= AKTUALIZACE STRÁNEK (po delší odmlce) probíhá od 6. května 2021
S T R O N A G Ł Ó W N A
***čeština: projekty, u kterých je k dispozici česky překlad jsou označeny modrými nápisy - viz např. všechny filmy v záložce Portrety Zaolziaków
Aktualne info na FB: https://www.facebook.com/zaolziepotrafi
Jeżeli polubisz nas na FB - będziesz otrzymywał zaproszenia na nasze imprezy w Pradze i na Zaolziu oraz regularne informacje o nowościach.
Jeżeli podasz nam swój adres mailowy - będziesz otrzymywał info dot. aktualizacji naszych stron www.zaolziepotrafi.cz
A K T U A L N O Ś C I..
1.
NARODOWOŚĆ POLSKA
- Spis powszechny ludności w Czechach
SPIS LUDNOŚCI w Czechach przebiega w formie elektronicznej i "papierowej" do 11 maja. Od 17 kwietnia do 11 maja powinni Państwo znaleźć w swoich skrzynkach pocztowych odpowiednie formularze. Więcej info tutaj:
POL: https://scitani.cz/csu/scitani2021/domov-pl lub: CZ: https://scitani.cz/csu/scitani2021/domov
ZACZERPNIJ TROCHĘ INSPIRACJI = zobacz jak wielki jest potencjał w Polakach na Zaolziu, zanim w Spisie powszechnym ludności w rubryce narodowość wpiszesz:„polská“ Pamiętaj, że każdy głos się liczy, jeżeli chcemy utrzymać przywileje polskiej mniejszości w Czechach: polskie szkoły i przedszkola (ponad 50) - polskie organizacje (ponad 100), polskie imprezy – setki w ciągu roku)… Być może zainspirują Cię filmiki o Polakach z Zaolzia pt Przystanek Zaolzie albo film Zaolzie - fenomen Z
a) film Zaolzie - fenomen Z
Film stanowi 100-minutową "wikipedię" Zaolzia – terenu (ok. 1 000 km²) – rozciągającego się wzdłuż granicy czesko-polskiej, na którym to mieszka prawie 40 000 Polaków.
Jeszcze sto lat temu w tym miejscu było ponad 90% ludności przyznającej się do narodowości polskiej... Jaka jest teraźniejszość polskiej mniejszości na Zaolziu, a jaka jej przyszłość? Na te i wiele innych pytań stara się odpowiedzieć prawie 80 jego rozmówców.
Film, który zdobył nagrodę na międzynarodowym festiwalu filmów polonijnych „Losy Polaków“ w Warszawie, miał swoją premierę jesienią 2017r. Od wtedy odbyło się co prawda wiele jego projekcji na Zaolziu, jednak dopiero dzisiaj (maj 2021) prezentujemy go po raz pierwszy w Internecie!
Twórcy filmu: zdjęcia Luděk Ondruška dźwięk Paulina Bielesz Bartłomiej Klimsza montaż Bartłomiej Klimsza scenariusz, reżyseria, produkcja Izabela Wałaska – Zaolzie Potrafi, z.s.
Oglądaj tutaj:
https://www.youtube.com/watch?v=VzMBnajp3qI
b) filmiki z cyklu Przystanek Zaolzie
Poniżej wszystkie odcinki programu o Zaolziu i Zaolziakach "PRZYSTANEK ZAOLZIE" emitowanego
przez TVP Polonia (reżyseria: Krzysztof Glondys, Wojciech Królikowski)
Zapraszamy do oglądania tutaj!
TEMATY oraz BOHATEROWIE/pierwszych 36 odcinków – znajdź wśród nich swoich znajomych/sąsiadów – patrz strony 2-1
38 odcinek: /30.4.21/
NARODOWOŚĆ POLSKA – SPIS POWSZECHNY W RC (3)
TADEUSZ FARNY – przedsiębiorca (ojciec Ewy Farnej) ; JAN MICHALIK – społecznik, miłośnik regionu, ekolog; MARIAN SIEDLACZEK – fotografik; ELŻBIETA STERBA-MOLEDNA – wiceprezes Macierzy Szkolnej w RCz; IZABELA WAŁASKA – autorka projektów Zaolzie Potrafi
https://polonia.tvp.pl/53582884/przystanek-zaolzie-30042021
37 odcinek: /16.4.21/
NARODOWOŚĆ POLSKA – SPIS POWSZECHNY W RC (2)
MONIKA PLÁŠKOVÁ -dyrektor Szkoły Podstawowej I Przedszkola z Polskim Językiem Nauczania w Suchej Górnej; JÓZEF SZYMECZEK – wiceprezes Kongresu Polaków w RC; prof. dr hab. TADEUSZ SIWEK – geograf społeczny, Uniwersytet Ostrawski (Ostrava); ANDRZEJ NIEDOBA – prezes koła PZKO MOSTY koło JABŁONKOWA, wójt gminy tamże
https://polonia.tvp.pl/53339071/przystanek-zaolzie-16042021
36 odcinek: /2.4.21/
NARODOWOŚĆ POLSKA – SPIS POWSZECHNY W RC (1) – wywiady z Polakami z Zaolzia na temat spisu powszechnego 2021 w RC. Występują: dr inż. STANISŁAW GAWLIK – działacz społeczny/ KAROL SUSZKA – aktor, reżyser, związany przez wiele dziesięcioleci ze Sceną Polską teatru w Czeskim Cieszynie/ prof. DANIEL KADŁUBIEC – etnograf, dialektolog/ zaproszenie na Panel dyskusyjny „Stałość i zmienność“: 7 kwietnia o 15:00.
Oglądaj tutaj:
https://polonia.tvp.pl/53108962/przystanek-zaolzie-02042021
36 odcinek: /2.4.21/
NARODOWOŚĆ POLSKA – SPIS POWSZECHNY W RC (1) – wywiady z Polakami z Zaolzia na temat spisu powszechnego 2021 w RC. Występują: dr inż. STANISŁAW GAWLIK – działacz społeczny/ KAROL SUSZKA – aktor, reżyser, związany przez wiele dziesięcioleci ze Sceną Polską teatru w Czeskim Cieszynie/ prof. DANIEL KADŁUBIEC – etnograf, dialektolog/ zaproszenie na Panel dyskusyjny „Stałość i zmienność“: 7 kwietnia o 15:00.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/53108962/przystanek-zaolzie-02042021
35 odcinek: /19.3.21/
STANISŁAW HADYNA - sylwetka twórcy zespołu „ŚLĄSK”, kompozytora, dyrygenta, literata, pedagoga, organizatora życia muzycznego.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/52870889/przystanek-zaolzie-19032021
34 odcinek: /2.3.21/PZKO (Polski Związek Kulturalno-Oświatowy) – DOMY POLSKIE: miejscowe koła na Zaolziu : CZESŁAW GAŁUSZKA – prezes PZKO BOGUMIN-SKRZECZOŃ, TADEUSZ GUZIUR, BEATA GRZEBIEŃ, JANUSZ WAŁOSZEK – prezes PZKO KARWINA-FRYSZTAT, FILIP TOMANEK, RENATA SZKUCIK – prezes PZKO TRZYNIEC -LESZNA DOLNA , WIESŁAW WANIA, STANISŁAW WOLNY – prezes PZKO GRÓDEK k. JABŁONKOWA, MAGDALENA ĆMIEL.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/52582096/przystanek-zaolzie-02032021
33 odcinek: /16.2.21/
Laureaci konkursu PZKO „INICJATYWY PZKO“ - zespoły ludowe „BŁĘDOWICE“ (DOROTA PAWLAS) oraz „BYSTRZYCA“ (RENATA POLOK)
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/52325803/przystanek-zaolzie-16022021
32 odcinek: /2.2.21/
JANUSZ ONDRASZEK - kierownik TEATRU im. Jerzego Cienciały – WĘDRYNIA – zespołu aktorskiego z długoletnią tradycją na Zaolziu.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/52098736/przystanek-zaolzie-02022021
31 odcinek: /19.1. 21/
Największe polskie ORGANIZACJE na Zaolziu: PZKO (POLSKI ZWIĄZEK KULTURALNO-OŚWIATOWY) – prezes ZG HELENA LEGOWICZ/ KONGRES POLAKÓW W RC - prezes MARIUSZ WAŁACH/ CENTRUM POLSKIE – kierownik MICHAŁ PRZYWARA.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/51874842/przystanek-zaolzie-19012021
30 odcinek: /5.1.21/
ZAOLZIE W CZASACH PANDEMII: JAN RYŁKO – prezes miejscowego koła PZKO Jabłonków (POLSKI ZWIĄZEK KULTURALNO-OŚWIATOWY) / GOROLSKI ŚWIĘTO /zespół GOROL/ LESZEK RICHTER – „GOROLSKO SWOBODA“, LESZEK KOCH – organizator imprezy DOLANSKI GRÓM – Karwina Frysztat / ANDRZEJ NIEDOBA – prezes koła PZKO MOSTY koło JABŁONKOWA/
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/51657351/przystanek-zaolzie-05012021
29 odcinek: /22.12. 20/
IRENA PRENGEL – ADAMCZYK – historyczka sztuki, muzealnik – Cieszyn/Czeski Cieszyn
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/51453830/przystanek-zaolzie-22122020
28 odcinek: /8.12.20/
MAREK GRYCZ – pięcioboista (tytuł najlepszego czeskiego pięcioboisty nowoczesnego 2017 r.)
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/51233039/przystanek-zaolzie-08122020
27 odcinek: /24.11.20/
„LITERATURA POLSKA NA ZAOLZIU 1920 -2020“ – wystawa zorganizowana przez KSIĄŻNICĘ CIESZYŃSKĄ, której dyrektorem jest KRZYSZTOF SZELĄG. Występują: WOJCIECH ŚWIĘS – kurator wystawy / MICHAŁ PRZYWARA / BOGDAN KOKOTEK/ ANNA PARPZYCA / MAREK SŁOWIACZEK/
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/50945833/przystanek-zaolzie-24112020
26 odcinek: /10.11. 20/
LEGIONY POLSKIE NA ŚLĄSKU CIESZYŃSKIM: MARIUSZ WAŁACH -prezes KONGRESU POLAKÓW W RC, JÓZEF SZYMECZEK – wiceprezes w.w., KRZYSZTOF SZELONG – dyrektor KSIĄŻNICY CIESZYŃSKIEJ.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/50756476/przystanek-zaolzie-10112020
25 odcinek: /27.10. 20/
DARINA KRYGIEL – malarka, ilustratorka, wokalistka i autorka utworów muzycznych.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/50523978/przystanek-zaolzie-27102020
24 odcinek: /30.10. 20/
ROMAN WRÓBEL – wicemistrz świata w kulturystyce naturalnej, wójt gminy BYSTRZYCA, były dyrektor polskiej szkoły w Bystrzycy.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/50313973/przystanek-zaolzie-13102020
23 odcinek: /29.9.20/
TADEUSZ SMUGAŁA – prezes MACIERZY SZKOLNEJ W REP. CZESKIEJ, prezes miejscowego koła w CIERLICKU – KOŚCIELCU/ŻWIRKOWISKO (lotnicy Żwirko i Wigura)
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/50118065/przystanek-zaolzie-29092020
22 odcinek: /15.9. 20/
JAN SZYMIK – aktor praskiego teatru ABC, znany dabber/ HENRYK CIEŚLAR – wiceprezes Polskiego Towarzystwa-Turystyczno-Sportowego „BESKID ŚLĄSKI”/
BART(ŁOMIEJ) KLIMSZA – WARSZTATY TEATRALNO-FILMOWE W KOSZARZYSKACH
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/49873340/przystanek-zaolzie-15092020
21 odcinek: /1.9. 20/
doc dr hab. BOGUSŁAW CHWAJOŁ – lekarz, urolog, chirurg oraz dr DANUTA CHWAJOŁ – lekarz pediatra. Wybitni działacze organizacji polskich.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/49662796/przystanek-zaolzie-01092020
20 odcinek: /18.8. 20/
BOGDAN IWANUSZEK – kierownik zespołu z ponad 100 letnią tradycją: „GIMNAŚCI” - WĘDRYNIA
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/49463127/przystanek-zaolzie-18082020
19 odcinek: /4.8.20/
ANDRZEJ FEBER – wieloletni starosta gminy STONAWA, działacz polskiej mniejszości, były senator Rep. Czeskiej./ MARCELA GABRHEL – dyrektor polskiej szkoły podstawowej w STONAWIE
Oglądaj tutaj:https://polonia.tvp.pl/49267714/przystanek-zaolzie-04082020
18 odcinek: /7.7. 20/
KSIĄŻNICA CIESZYŃSKA – Biblioteka Naukowa, która gromadzi historyczne opracowania dot. Śląska Cieszyńskiego – jej dyrektor KRZYSZTOF SZELONG/ Projekt ZAOLZIE TERAZ/JÓZEF SZYMECZEK – wiceprezes Kongresu Polaków w RC
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-07072020/48868127?start_rec=16
17 odcinek: /30.6. 20/
ROMAN JAKUBEK – góralski muzykant
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-30062020/48775801?start_rec=16
16 odcinek: /9.6.20/
MAŁGORZATA KIEREŚ – kierownik Muzeum Beskidzkiego w Wiśle – współpraca z Zaolziem/ ANDRZEJ NIEDOBA – prezes koła PZKO MOSTY koło JABŁONKOWA / BAL GOROLSKI /
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-09062020/48463976?start_rec=16
15 odcinek: /26.5.20/
ANDRZEJ NIEDOBA - prezes koła PZKO MOSTY koło JABŁONKOWA/ MAREK KREMER - przewodnik turystyczny/inż. PETR STAŇO – były starosta miejscowości HERCZAWA (granica PL-CZ-SŁO)
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-26052020/48245819?start_rec=16
14 odcinek: /12.5.20/
GRANICA POLSKO-CZESKA W PANDEMII/ BOGDAN BARTNICKI – muzyk, instrumentalista/ grupa muzyczna „IZABEL”- IZABELA ŠKUTOVÁ/ IZABELLA WOŁŁEJKO-CHWASTOWICZ – Konsul Generalny RP w Ostrawie/ HELENA LEGOWICZ – prezes ZG PZKO/ BEATA INDI TYRNA – redaktor „ZWROT”
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-12052020/48046961?start_rec=16
13 odcinek: /28.4.20/
STOWARZYSZENIE RODZINA KATYŃSKA W RC: JAN RYŁKO -prezes stowarzyszenia
HALINA PIJARSKA – wiceprezes stowarzyszenia / IZABELLA WOŁŁEJKO-CHWASTOWICZ – Konsul Generalny RP w Ostrawie/MEČISLAV BORÁK
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-28042020/47789951?start_rec=24
12 odcinek: /14.4.20/
profesor STANISŁAW CZUDEK
wybitny chirurg i onkolog, prekursor laparoskopii. W 2009 r. nagrodzony tytułem „Lekarz Roku Republiki Czeskiej“.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/47595660/przystanek-zaolzie-14042020
11 odcinek: /31.3.20/
PROGRAM MONTAŻOWY (bohaterowie niektórych odcinków): KAROL SUSZKA (odc. 3), RENATA MILERSKA (odc.nr 5), HALINA SZCZOTKA (odc. 6), profesor DANIEL KADŁUBIEC (odc. 7), NOEMI MACURA (odc. 8), ZJAZD GWIAŹDZISTY (odc. 9), ANDRZEJ MOLIN (odc.10), profesor STANISŁAW CZUDEK (odc.12), GIMNAŚCI”- WĘDRYNIA (odc. 21), IZABELA WAŁASKA (odc. 1)
Oglądaj tutaj:https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/programy-wlasne/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-31032020/47361991?start_rec=24
10 odcinek: /17.3.20/
ANDRZEJ MOLIN
młody pianista, student konserwatoriów w Ostrawie i Pradze, który razem z tworzy „Duo Vramol”.
Oglądaj tutaj: https://polonia.tvp.pl/47164066/przystanek-zaolzie-17032020
9 odcinek: /4.3.20/
ZJAZD GWIAŹDZISTY
czyli olimpiada zimowa, w której uczestniczy młodzież polskich szkół podstawowych na Zaolziu. Impreza ma już prawie 50-letnią tradycję. Występują: IRENA GOMOLA – nauczycielka szkoły w Jabłonkowie / TADEUSZ SMUGAŁA - prezes Macierzy Szkolnej w RC/ NINA KATRUŠÁK, ANNA MILERSKA – uczennice szkół w Czeskim Cieszynie oraz Bystrzycy/ BOGDAN SIKORA – dyrektor szkoły podstawowej w BYSTRZYCY, dyrektor zawodów/DANUTA I MICHAL MILERSCY – społecznicy/MICHAŁ STASZOWSKI – reprezentant Rep. Czeskiej w slalomie/
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-04032020/46987183
8 odcinek: /19.220/
NOEMI MACURA – piosenkarka i autorka tekstów, laureatka mi.in. Polonijnego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu / zespół NOEMIRACLES
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-19022020/46744725
7 odcinek: /5.2.20/
profesor DANIEL KADŁUBIEC – etnograf, dialektolog, badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego, pedagog i działacz społeczny. Wielokrotnie nagradzany w Polsce i Republice Czeskiej za zasługi dla kultury polskiej.
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-05022020/46530871
6 odcinek: /29.1.20/
HALINA SZCZOTKA - wieloletnia redaktor naczelna miesięcznika "ZWROT" - jedynego (nie licząc pism dla dzieci) polskiego czasopisma na Zaolziu oraz HELENA LEGOWICZ - prezes ZG największej polskiej organizacji na Zaolziu, czyli PZKO (POLSKI ZWIĄZEK KULTURALNO-OŚWIATOWY).
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-29012020/46448291
5 odcinek: /15.1. 20/
RENATA MILERSKA - tancerka i instruktorka tańca oraz członkowie "OLZA" – zespołu pieśni i tańca, który od prawie 70 lat działa na Zaolziu.
Oglądaj tutaj:https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-15012020/46227263
4 odcinek: /18.12.20/
hm. KRZYSZTOF MITURA – naczelnik HARCERSTWA POLSKIEGO W REPUBLICE CZESKIEJ.
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-odc-4/45861586
3 odcinek: /27.11.20/
KAROL SUSZKA – wieloletni dyrektor teatru w Czeskim Cieszynie (TEATR CIESZYŃSKI /TĚŠÍNSKÉ DIVADLO) oraz kierownik artystyczny Sceny Polskiej i Sceny Czeskiej tego teatru. W programie wystąpili także aktorzy Sceny Polskiej oraz jej obecny kierownik artystyczny – BOGDAN KOKOTEK.
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia-20/kategorie/przystanek-zaolzie/przystanek-zaolzie-odc-3/45589108
2 odcinek: /30.10.19/
MAREK SŁOWIACZEK – działacz społeczny, poeta, związany zawodowo z GŁOSEM - GAZETĄ POLAKÓW W REPUBLICE CZESKIEJ. W programie wystąpiło też wiele ciekawych postaci z Zaolzia – m.in.: TOMASZ WOLFF – redaktor naczelny gazety Głos.
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/polonia20/kategorie/przystanekzaolzie/przystanekzaolzie-30102019/45400560
1 odcinek: /25.9.19/
IZABELA WAŁASKA – autorka projektów ZAOLZIE POTRAFI oraz filmów dokumentalnych o Polakach z Zaolzia. W programie pojawił się m.in.: GRZEGORZ SUSZKA – dyrektor polskiej szkoły podstawowej w Milikowie oraz ŁUCJA TOMKOVÁ – działaczka kulturalna, DARIA WOŹNICA – nauczycielka w szkołach polskich i czeskich.
Oglądaj tutaj: https://www.tvp.pl/polonia/v4tvppolonia/v4komunikaty-tvp-polonia/przystanek-zaolzie-25092019/45420508
2.
Tradycyjne piwka Zaolziaków oraz Sympatyków Zaolzia w Pradze odwołane z powodu koronawirusa
----------------------------------------------------------------------------------
